عوامل موثر بر مشکلات سازگاری باکناره گیری از ورزش قهرمانی در ایران

نوع ویژه ای از انتقال، کناره گیری از ورزش قهرمانی است. فرآیند انتقال از حرفه ورزش می تواند منبع اجتناب ناپذیر مشکلات تطبیق برای ورزشکاران باشد. هدف اصلی این مطالعه شناسایی نحوه ارتباط عوامل موثر بر مشکلات تطبیق با کناره گیری ورزشکاران و ارائه مدلی مناسب در این زمینه می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ورزشکاران با سابقه عضویت در تیم های ملی که بیش از سه سال از زمان کناره گیری آنها نگذشته باشد، است. 220 نفر ورزشکار کناره گیری کرده نمونه نهایی این تحقیق را تشکیل دادند. از پرسشنامه کناره گیری از ورزش حرفه ای سیسک( 2000) برای جمع آوری داده ها استفاده گردید. نهایتاً به منظور آزمون فرضیه های تحقیق از تحلیل رگرسیون و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارspssو lisrel استفاده شده است. مجموعه ای از عوامل ورزشی (اختیار فرد در کناره گیری از ورزش، کناره گیری تدریجی و آهسته از ورزش، دستیابی به اهداف ورزشی، برنامه ریزی ، هویت ورزشی) و عوامل غیر ورزشی (سن ،جنس، تحصیلات ، شبکه حمایت اجتماعی و انتقال های غیر ورزشی) به عنوان متغیرهای مستقل و مشکلات فردی، مشکلات روانی- اجتماعی و مشکلات حرفه ای به عنوان متغیرهای وابسته وارد تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که هنگامی که رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته بصورت تک تک و بدون تعامل عوامل با یکدیگر مورد بررسی قرار گیرند، تمامی نه متغیر مستقل با مشکلات کناره گیری ارتباط معنادار دارند، اما هنگامی که تعامل و ارتباط تواما متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار می گیرد تنها چهار عامل سن، شبکه حمایت اجتماعی، سرعت کناره گیری و هویت ورزشی بر مشکلات فردی، روانی – اجتماعی و حرفه ای کناره گیری موثر هستند. خروجی نرم افزار نشان دهنده مناسب بودن مدل اصلاحی برازش یافته می باشد( نسبتx2 به df زیر 1 می باشد، بنابراین میزان x2مقدار مناسب و پایینی است.میزان 05/0= rmsea،=98/0 gfi=، 90 /0= agfiنیز نشان دهنده مناسب بودن برازش مدل اصلاحی است. براساس نتایج این پژوهش در صورتی که بخواهیم از طریق عوامل ورزشی و عوامل غیر ورزشی مشکلات فردی، حرفه ای و روانی- اجتماعی ورزشکاران کناره گیری کرده از ورزش قهرمانی به طور تواما کاهش یابد، باید عوامل سن کناره گیری، شبکه حمایت اجتماعی، سرعت کناره گیری و هویت ورزشی در بین ورزشکاران مورد توجه قرار گیرد. بدین منظور باید از کناره گیری در سنین پایین اجتناب نمود، . همچنین تدابیری به منظور افزایش شبکه حمایتی اطراف فرد در زمان کناره گیری اتخاذ گردد. از طرف دیگر سرعت کناره گیری ورزشکاران باید کنترل شده و از شدت آن کم شود. و نیز زمینه هایی برای کاهش میزان هویت ورزشی فرد، و امکان تقویت نقش های دیگر در ورزشکاران در طول دوران تکامل ورزش حرفه ای فراهم گردد. واژه های کلیدی: کناره گیری یا حذف شدن، بازنشستگی، انتقال، مشکلات کناره گیری، حرفه ورزش، مقابله، کیفیت تطبیق، پایان حرفه